του
Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου
Ο Βρεταννός πρωθυπουργός κ. Νταίηβιντ Κάμερον θα πρέπει να έμαθε ότι η περίφημη «κοινοτική μέθοδος» λήψεως αποφάσεων και εκτελέσεώς τους από τα κοινοτικά όργανα ούτε εκβιάζεται, ούτε βέβαια παραβιάζεται. Αυτό ήταν κάτι που οι προκάτοχοί του κ.κ. Τόνυ Μπλαιρ και Γκόρντον Μπράουν γνώριζαν καλά –γι αυτό επί εποχής τους το Ηνωμένο Βασίλειο πολλά είχε να πει στα κοινοτικά θεσμικά όργανα.
Δυστυχώς, όμως, τα τελευταία χρόνια, το Ηνωμένο Βασίλειο, επωφελούμενο από την οικονομική και νομισματική κρίση της ευρωζώνης, θεώρησε σκόπιμο να την υπονομεύει συνεχώς, επιδιώκοντας την διάλυσή της, με την ελπίδα ότι έτσι θα διέλυε τον περίφημο γαλλο-γερμανικό άξονα και θα έβαζε οριστικά τέλος στην δημιουργία μιας νέου τύπου για τα διεθνή δεδομένα ευρωπαϊκής ομοσπονδίας. Αμέτρητα υπήρξαν έτσι, τα τελευταία χρόνια, τα αγγλο -σαξωνικά δημοσιεύματα και τα τηλεοπτικά ρεπορτάζ κατά της ευρωζώνης και των βασικών στηριγμάτων της, που είναι η Γερμανία και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Παράλληλα, η Βρεταννία δεν είδε ποτέ με καλό μάτι την ισχυρή γερμανική παρουσία και επιρροή στην Κεντρική Ευρώπη και στις Βαλτικές Χώρες και, από την άποψη αυτή, έκανε το παν για να αποκτήσει συμμάχους στις περιοχές αυτές στο επίπεδο των αντιευρωπαϊκών κομμάτων και μέσων μαζικής επικοινωνίας.
Όλες αυτές οι συμπεριφορές, οι οποίες στην ουσία επιδιώκουν να συσκοτίσουν τα βαθύτερα αίτια της σοβαρής κρίσεως του ευρωπαϊκού και κοινωνικού κράτους σήμερα, από πολιτικής πλευράς, έρχονται στην επιφάνεια.
Πολλοί είναι πλέον αυτοί που καταλαβαίνουν ότι στην Ευρωπαϊκή Ένωση αρκετά πράγματα καλούνται να αλλάξουν. Στην περίπτωση της εκλογής του κ. Ζαν-Κλωντ Γιούνκερ ήταν η πρώτη φορά που η Συνθήκη της Λισσαβώνας εφαρμοζόταν πλήρως και, ουσιαστικά, όλες οι πλευρές αντιλαμβάνονταν ως ιστορική τους ευθύνη να μην δημιουργήσουν προηγούμενο. Αυτή η Συνθήκη, λοιπόν, προβλέπει ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο –δηλαδή, οι κυβερνήσεις των 28– «προτείνει με πλειοψηφία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έναν υποψήφιο για την προεδρία της Κομισιόν, αφού προχωρήσει στις κατάλληλες διαβουλεύσεις και λάβει υπ’ όψιν το αποτέλεσμα των εκλογών για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η υποψηφιότητα αυτή τίθεται σε ψηφοφορία στην Ευρωβουλή».
Στο πλαίσιο αυτό, όπως είχαμε επισημάνει από την στήλη αυτή, όλες οι μεγάλες ομάδες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είχαν συμφωνήσει ότι έπρεπε να δοθεί εντολή στον πρώην πρωθυπουργό του Λουξεμβούργου ως υποψήφιου από το πρώτο κόμμα. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στη ολομέλειά του στο Στρασβούργο, είχε πάρει την θέση αυτή επειδή θεωρούσε ότι τρίτο πρόσωπο εκτός των κομματικών υποψηφίων θα ήταν θεσμική οπισθοδρόμηση για την Ευρωπαϊκή Ένωση, παρά τις πολιτικές διαφωνίες των κομμάτων στο πρόσωπο του κ. Γιούνκερ.
Στο επίπεδο αυτό, ο Βρεταννός πρωθυπουργός αποφάσισε να δώσει μία μάχη η οποία θα έπρεπε να γνωρίζει ότι ήταν χαμένη εκ των προτέρων. Τελικά, αυτό που κατάφερε σε θεσμικό επίπεδο ήταν να συμβάλει στην απόδειξη ότι οι ισορροπίες μεταξύ Ευρωβουλής και Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, έστω και μετά από κάποιες συγκρούσεις, παραμένουν ισχυρές. Ασφαλώς δε, το ίδιο μάθημα ισχύει και για τον Ούγγρο πρωθυπουργό κ. Ορμπάν, που είναι ο μόνος που στήριζε την βρεταννική πρωτοβουλία αμφισβητήσεως της Συνθήκης της Λισσαβώνας.
Απομένει να δούμε ποιοι θα είναι τώρα οι πολιτικοί χειρισμοί του κ. Γιούνκερ ως προς την σύνθεση της νέας Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ποια στάση θα κρατήσει απέναντι σε σοβαρές μεταρρυθμιστικές επιλογές τις οποίες θα πρέπει να κάνει η Ευρώπη στο επίπεδο της βελτιώσεως της ανταγωνιστικότητάς της, με παράλληλη καταπολέμηση της ανεργίας και κυρίως αυτής των νέων.
Στην παρούσα φάση της οικονομικής και χρηματοπιστωτικής παγκοσμιοποιήσεως, η Ευρώπη έχει ανάγκη από νέα εργαλεία για να μπορέσει να έχει λόγο στις εξελίξεις. Χρειάζεται νέες πολιτικές, που να προσφέρουν στους δημιουργούς νέα πεδία ελευθεριών και όχι πολυδάπανα δίκτυα προστασίας. Η κρίση του ευρώ, παρά την εναντίον του φιλολογία, δεν απέδειξε καθόλου ότι η εισαγωγή του ήταν λάθος. Ουσιαστικά, δεν επρόκειτο για μία κρίση του ενιαίου νομίσματος, ούτε της περίφημης ΟΝΕ. Επρόκειτο για μία ατέλεια του ευρωπαϊκού οικοδομήματος που θα μπορούσε να αποβεί μοιραία. Όταν εισήχθη επισήμως το ευρώ, την 1η Ιανουαρίου 2002, οι πρωτεργάτες του γνώριζαν ότι η εισαγωγή του έπρεπε να συνοδευτεί από μία ενιαία ευρωπαϊκή οικονομική και χρηματοπιστωτική πολιτική. Όμως, καθώς δεν συμφώνησαν ως προς τους τρόπους οικοδομήσεως αυτής της ενώσεως, την άφησαν στην άκρη πιστεύοντας –εσφαλμένα– ότι θα επιτελείτο από μόνη της. Δώδεκα χρόνια αργότερα είμαστε αναγκασμένοι να διαπιστώσουμε με πίκρα ότι ελάχιστα έχουν γίνει προς την σωστή κατεύθυνση.
Συνεπώς, ο κ. Ζαν-Κλωντ Γιούνκερ θα πρέπει να επιταχύνει πιεστικά τα βήματα αυτά. Και επειδή είναι ευρωπαϊστής, μάλλον θα τα καταφέρει. Εξ ού και το μένος κάποιων εναντίον του.
