ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΕΞΤΡΕΜΙΣΜΟΥ ΩΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΥ

της Αλεξάνδρας Παπαϊσιδώρου

Καλεσμένος από το αμερικανικό Ίδρυμα Deree, o Mark Mazower, Βρετανός ιστορικός και δημοσιογράφος των Financial Times, μίλησε στο αμφιθέατρο ενώπιον εκπαιδευτικών, καθηγητών, πολιτικών αναλυτών, δημοσιογράφων και φοιτητών.

Το κεντρικό θέμα αφορούσε την κρίση στην Ελλάδα σε συνδυασμό με πολιτική ανάλυση. Κατά τον Mark Mazower, ο καπιταλισμός και οι ενέργειες κομμουνισμού ήταν μορφές πολιτικής έκφρασης με βαθιά ιστορική βάση. Δεν είναι λίγα τα ιστορικά παραδείγματα, αν λάβουμε υπόψη γεγονότα και ενέργειες που κατά το πρώτο μισό του 20ου αιώνα δημιούργησαν αλλαγές στην Ευρώπη.

Συγκεκριμένα, οι τάσεις πολιτικού εξτρεμισμού προκύπτουν από αλλαγές του πολιτεύματος και την ύπαρξη δικτατοριών. Ο καπιταλισμός και τα συστήματα ανταλλαγής εγείρουν αντιδράσεις και συχνά προκαλείται ρήξη μεταξύ αυτών και των κομμουνιστικών κομμάτων δημιουργώντας έτσι ένα κλίμα πολιτικής διαφθοράς, κατά τον ομιλητή. Βάσει μιας σύντομης ιστορικής αναδρομής η δημοκρατία αρχίζει να κλονίζεται από το 1930 διότι από το 1920 ένας καπιταλιστικός μηχανισμός θέτει τις ροές κεφαλαίου σε πολιτική ρύθμισης των αυξανόμενων χρεών. Εν συνεχεία το 1950 η Ευρώπη καθιέρωσε το δημοκρατικό πολίτευμα τόσο σε περιφερειακό όσο και εθνικό επίπεδο φέρνοντας οικονομική ανάπτυξη και πολιτική σταθερότητα.

Η έννοια του πολιτικού εξτρεμισμού δεν περιέχει επουδενί αρχές και πρότυπα κομμουνιστικών πολιτευμάτων. Στην περίπτωση της Ελλάδας, η κυβέρνηση (και κυρίως η Νέα Δημοκρατία) καλείται να αντισταθμίσει την δύναμη που ασκείται μεταξύ άκρο-δεξιών και άκρο-αριστερών κομμάτων. Η κοινοβουλευτική δημοκρατία και οι θεσμοί στην Ελλάδα πρέπει να βρίσκονται σε επαγρύπνηση καθότι η δημοκρατία πρέπει αισθητά να απέχει από οποιασδήποτε μορφής πολιτικού εξτρεμισμού.

Υπό την πίεση της κρίσης διάφορες συστημικές αλλαγές έλαβαν χώρα και η εξάπλωση των άκρο-δεξιών κομμάτων, μια περιθωριοποιημένη πολιτική δύναμη που όμως αναδείχθηκε στο τρίτο πιο δυνατό κόμμα της χώρας. Βρετανοί επιστήμονες και αναλυτές χαρακτηρίζουν το φαινόμενο ως την ύπαρξη εξτρεμιστών «εγκληματιών» καθότι η ‘Χρυσή Αυγή’ αποτελεί ένα φαινόμενο ελληνικό που δεν ομοιάζει με κανένα άλλο ιστορικό παράδειγμα πολιτικής φύσεως. Ο Mark Mazower επισημαίνει ότι εξετάζεται από πλευράς πεποιθήσεων αν πρόκειται για ένα κόμμα με βλέψεις στο σύνολο του λαού ή αφορά μόνο το πολίτευμα.

Η ιδεολογία των ακροδεξιών με άμεση συνδεσιμότητα στις εκδηλώσεις βίας, αιματοχυσίας, εθνικισμού και φυλετικών κριτηρίων φανερώνει το βαθμό απειλής προς την δημοκρατία.

Συγκεκριμένα, ο ομιλητής αναφέρεται σε «κτηνωδίες» από μέρους τους και συνεχίζει αναφερόμενος στο ότι η δημοκρατία βασίζεται στον ίδιο τον λαό γιατί ο λαός είναι η μόνη πραγματικότητα που δεν χρειάζεται εξουσία αλλά ηγεσία. Και συμπληρώνει ότι ο λαός είναι ο μόνος άρχοντας του κόσμου που ηγεμονεύει τον εαυτό του μέσα από τον ηγέτη του. Συνοψίζει την ομιλία του με τις διαστάσεις που έχει πάρει το εν λόγω φαινόμενο με αντί-κομμουνιστικό μεν χαρακτήρα, απειλή δε για το δημοκρατικό πολίτευμα και τους θεσμούς. Η ίδια η κυβέρνηση ωστόσο είναι εκείνη που αφήνει το περιθώριο στις προαναφερθέντες πολιτικές ομάδες να παίρνουν θέση στο πολιτικό σκηνικό και να δημιουργούν σοβαρές απειλές τόσο στα πολιτεύματα όσο και στους θεσμούς που υποστηρίζουν το δημοκρατικό γίγνεσθαι, την έννοια της ελευθερίας και ανεξαρτησίας.

Ο Mark Mazower συμβουλεύει να στρέψουμε το βλέμμα μας στο παρελθόν και μέσα από τα ιστορικά παραδείγματα να αναλογιστούμε αυτό το πλαίσιο αλλαγών διότι ο κόσμος και τα δεδομένα συνεχώς αλλάζουν και μόνο η ιστορία μπορεί να μας κατευθύνει στις απαντήσεις που αναζητούμε.